Monday, October 31, 2022

बलात्कृत

 शुष्क शुष्क सास लिंदै पल्टिरहेकी मलाई 

पछाडिबाट कोही घच्घच्याउन थाल्छ 

ऊ त अरू कोही नभएर

 त्यही पल्ला घरे दाइ पो रहेछन् ।

उनको घच्घच्याइको उत्तर दिन सक्ने स्थितिमा

मलाई कहाँ छोडेका थिए र 

उनका दाइ भाइ 

अनि मेरै काकाले ।

थकित थिएँ म

पीडित थिएँ म 

तर मेरो कुरो सुन्ने कोही थिएन ।

सुन्न त सुन्थे होलान् तर 

उनीहरू त आफ्नै पिपासा पूरा गर्न तल्लीन थिए ।

म कराउँथेँ तर त्यो नाहकमा जान्थ्यो 

म त गुलियो हराइसकेको चुइङ्गम भैसकेको थिएँ ।

के पाए होला तिनले 

मेरो यो रूखा जर्जर कायबाट ?

तैपनि उनीहरू पालै पालो आउँथे

अनि लुछेर जान्थे मेरा चोक्टा ।

अनि आवाज पनि हराइसकेको म 

कराउन खोज्थेँ

तर के आउँथ्यो 

चुसेर , निचोरेर , च्यातेर

थिलथिलो भैसकेको थुतुनोबाट आवाज ?

आफ्नै तन सम्झी धिक्कार्न थालें आफैं ,

भर्खर टुसाउन लागेका मेरो अङ्गहरू 

सबै चिमोटर, निमोठेर , टोकेर 

हेर्न नहुने भैसकेका थिए ।

यिनीहरू तृप्त भएपछि आफैंलाई

कसरी यो पापी संसारबाट हटाउने सोच्दै थिएँ

एकाएक

मेरो श्वास मन्द भयो

 मुटुको गति सुस्त हुँदै गयो 

अनि मलिन भए उनीहरूका अट्टहास ।

म अर्कै ठाउँमा पुगिसकेको थिएँ 

जहाँ पुरुष कोही थिएनन् ।

स्वर्ग नर्क त थाहा भएन 

तर 

पृथ्वी भन्दा राम्रै थियो ।

आमाको दूध नछुटेका साना नानी देखि

भर्खर यौवनका गुलाबी फेर्न लागेका 

 कैयन बहिनीहरू थिए ।

त्यति मात्र हो र 

मेरा आमा

 हजुरआमाका उमेरका पनि थिए ।

सबैको नियति एउटै रहेछ 

बलात्कृत !

आफ्नैबाट , अरूबाट 

ठुलाबाट , सानाबाट 

सुन्दरबाट , कुरूपबाट

तर हामी सबै थियौं

बलात्कृत !

Thursday, September 15, 2022

म कुकुर

 

दिनहुँ हुइँकिने तिम्रा गाडीबाट जोगिँदै बच्दै आएको म,

आज नबचुँलाजस्तो भयो।

शरीर एक्कासी तातो हुँदै आयो,

तातो र्‍याल मुखबाट बहन लाग्यो,

त्यसै भाउन्न भएर आयो,

के भयो मलाई यस्तो?

आँखा तिरिमिरी हुँदै आए।

पारीपट्टी थिए मेरा साथीहरू,

 तिनीहरूलाई नै भेट्न,

दौडेको थिएँ म।

त्यसपछि के भयो एकैछिनमा, 

मलाई सम्झनै छैन ।

एकैछिनमा शरीर चिसिँदै आयो।

दाहिने कुहिनाभन्दा तल मात्रै, 

भतभती पोल्दै थियो।

म कराउन खोजेँ,

तर आवाजै आएन ।

यस्सो पोलेको ठाउँतिर हेरेको त,

झनै भाउन्न भयो,

सास फेर्न गाह्रो भयो,

बान्ता आउला जस्तो भयो,

मेरो दाहिने हात पुरै भाँचिएको रहेछ,

छाला सबै लाछिएछ,

हड्डी पुरै टुक्रा टुक्रा भएछ।

म अताल्लिएँ।

के गरौं के गरौं भयो,

तर,

न आवाज आयो,

न म चल्नै सकें।

बिस्तारै,

मेरो कम्मरभन्दा तल लाटो हुँदै आयो ।

मलाई भनभनी रिँगटा लाग्यो,

ह्वाल्ल बान्ता भयो,

रगतै रगत ।

पारीबाट एउटा सेतो कोट लगाएको मान्छे,

म तिरै हानिँदै आउँदै थियो ।

ऊ आइपुग्नुभन्दा अगाडि नै,

दुईचार जना मान्छेले मलाई एउटा बोरामा हाल्न लागे,

म लाटो भएको थिएँ,

न चल्न सकेँ,

न बोल्न।

मेराे मुटु द्रुत गतिमा चलेर,

एकैछिनमा ढक्क रोकियो,

मेरो सारा संसार अँध्यारो भयो।

म नचिनेको संसारमा पुगेको थिएँ।

पहिलाको संसारभन्दा,

बिल्कुलै फरक।

Wednesday, March 6, 2019

अजिब ऐजेरु

     "भोलि पानी पर्ने मौसमी पूर्वानुमान छ ।" हेमन्तले साथीहरूले कक्षामा भनेको सुनेको थियो । त्यसैका भरमा ऊ कोठा फर्किने बित्तिकै छाता खोज्न थाल्यो खाटमुनि । छाता पनि त्यहीँ रहेछ , बर्खाको बेला ओढेदेखि ओढिएको थिएन त्यो छाता । छाता पुरानो थियो तर पनि काम चल्दैथियो त्यसैले उसले अर्को किन्ने सोच बनाएको थिएन , सोच बनाओस् पनि कसरी छाता किन्ने पैसाले उसको १५-२० दिन क्याम्पस जाने भाडा चल्थ्यो । खाना खाई भाँडा माझेर ऊ  दराजमाथि राखेको ल्यापटप झिकेर खाटमा आयो । ल्यापटप र मोबाइलमा छिमेकीको पासवर्ड चोरेको वाइफाई जोड्यो अनि आफ्नो गृहकार्य गर्ने तरखर गर्न लाग्यो । वाइफाई जोड्ने बित्तिकै समाचार हेर्न थाल्यो ,खुसी र आशावादी बनाउने केही थिएनन् समाचार । ऊ दिक्दारियो तर उसले गर्न सक्ने केही थिएन । "अा होस् ! सबैलाई यसैगरी चलेकै छ , मलाई मात्र के नि ?" मनमनै भन्यो अनि आफ्नो काम गर्न थाल्यो ।

     बिहानै पाँच नबजिकनै उठ्नु पर्ने राति नौ दस बज्दा पनि गृहकार्य र अरू काम नसकिने , उसको दैनिकी पनि कठिन थियो । उसको यो दैनिकी सुरु भएको पनि धेरै भयो उच्च माध्यमिक तह देखिनै हो । कोठामा आफू एक्लो , भएजति काम सबै आफैं गर्नुपर्ने । काठमाडौंको ठाउँ न पानी समयमा आउने , न फोहोर समयमा उठाउने , कोठाभाडा उस्तै महङ्गो , सरसामान पनि उस्तै । ऊ आजित थियो यो सहरदेखि । आजित भएर पनि धर थिएन , देशभरिका सबैको शिक्षा स्वास्थ्यको गन्तव्य यहीँ हो , चाहेर नचाहेर यहाँ बस्नु धेरैजसोको बाध्यता थियो । कोही चाहिँ सुविधाकै लागि पनि बस्दथे राजधानीमा । सानैदेखि सहरमा बसेको भएपनि गाउँमै उसको मन रमाउँथ्यो । दुई दिन बिदा हुने बित्तिकै गाउँ गईहाल्थे दाइ र ऊ स्कुल पढ्दा पनि । उसको दाइ कामको सिलसिलामा विदेश गएको थियो । कमाई त्यति राम्रो थिएन तर पनि घर आएर डुकु-लट्ठक भएर बस्नु भन्दा विदेसैमा अलिअलि भने पनि कमाई हुन्छ भनेर बाबुआमाले उतै बस्न भनेका थिए उसको दाइलाई । दाइ उच्च माध्यमिक तह विज्ञान विषय लिएर बल्ल बल्ल पास गरेर स्नातकमा व्यवस्थापन पढ्दै थियो , तर पढाइले मात्रै केही नलाग्ने देखेर विदेश हानिएको थियो पढाइ बिचैमा छोडेर । दाइ भन्दा तेज थियो ऊ पढाइमा , उच्च माध्यमिक , स्नातक सबै पहिलो श्रेणीमा उत्तीर्ण गरेको थियो उसले । स्नातकोत्तरकाे पढाइ पनि राम्रै थियो उसको । 

     उमेरले २४ वर्ष भइसकेको थियो ऊ तर कमाइ आजसम्म फुटेको कौडी थिएन । विदेशमा जस्तो जे पायो त्यही काम गर्न पनि नेपालीलाई लाज लाग्ने , आफ्नो योग्यता अनुसारको काम कि पाइँदै नपाइने पाए पनि तलब एकदम न्यून । त्यही भएर ऊ कामको खोजि नै नगरी बसिरहेको थियो । उसको सोच थियो स्नातकोत्तर गरेपछि त कसो नपाइएला आफूलाई पाल्न सक्ने जागिर । बाबुले पनि उमेर छँदै अवकाश लिएर बसेका थिए उसका , अनि खेती गरेर बसेका थिए गाउँमा । पहिले पहिले बिदा हुने बित्तिकै गाउँ जाने उसलाई आजकल उता गइहाल्न मन लाग्न छोडेको थियो । सानोमा खेतीमा सहयोग गर्न सक्दैनथ्यो , खेताला पनि पाइन्थे त्यसैले खेतीको कामको उसले दुःख पाएको थिएन तर भूकम्प गएदेखि र उसको दाइ विदेसिएदेखि गाउँमा खेताला पाइन छाडे अनि ऊ घर फर्किने बित्तिकै केही न केही काम गरिहाल्नु पर्ने  । खेती लगाउने थन्क्याउने बेलामा त ऊ मन नलागी नलागी पनि जान्थ्यो । घरमा पनि काम गर्ने को नै थियो र ? तिनै दुई बाबु आमा त हो नि , हजुरआमा बुढी केही गर्न नसक्ने ।  बाबुको निवृत्तिभरण र दाइले कमाएको केही पैसाले जेनतेन चल्दैथियो उनीहरूको तीनतिरको भान्छा । यो समस्या उसको मात्रै थिएन , गाउँमा एक न एकजना विदेश नगएका घरै थिएनन् । देशै रेमिट्यान्सले चलेको भन्दा पनि फरक पर्दैनथ्यो।  विदेश नगएका युवा पनि यो पार्टी र ऊ पार्टी भन्दै अर्काको उछितो काढ्ने बाहेक आय आर्जनको राम्रो श्रोत भएका कोही थिएनन् । देशमा जता हेर्यो विरक्त मात्रै लाग्ने । 

     संघीयतामा गएदेखि देशमा करका प्रकार पनि थपिएका थिए । पाल्नु पर्ने ठुला ठालु पनि त बढेका थिए , केन्द्र र प्रदेश सरकारका कर्मचारीहरू । यी सबैलाई पाल्ने पैसाको स्रोत त्यही जनताबाट विभिन्न नाममा उठाइने कर त थियो । विकास भन्दा कुरा धेरै हुन्थे देशमा । एक प्रकारले भन्दा सरकारै ऐजेरु थियो । नेताहरू सबै भतुवा ऐजेरु , जनताको कमाइमा रमाउने निर्दयी ऐजेरु । अरू त छोडिदिउँ देशको अर्थतन्त्र नै विदेशमा गएर हाड घोटेर पसिना चुहाएर पठाएका रेमिट्यान्स र वैदेशिक सहयोगको भरमा चलेको ऐजेरु छ । सोच्दा सोच्दै ऊ आफैंलाई ऐजेरु बनाइरहेको थियो , आफ्नो सुको आम्दानी नभएको , उमेर पुगेर पनि बाबु र दाजुको भरमा जिन्दगी बिताइरहेको ऐजेरु । सुनेको थियो विदेशमा त मान्छे १८ वर्ष कटेपछि आफ्नो व्यवस्था आफैं गर्छन् रे । तर यहाँ त सबै ऊजस्तै ऐजेरु थिए , अर्काको पौरख चुसेर बाँच्ने । तह तहका थिए ऐजेरु पनि , पौरखीको भरमा बाँचेका ऐजेरु , ती ऐजेरुलाई डस्ने अझ उपल्लो स्तरका ऐजेरु , अझै त्यो भन्दा उपल्ला कति कति ।

Tuesday, December 4, 2018

ती रातमा उड्ने सारसहरू

    लौ आजको दिन पनि सकियो । मजाले सुत्नुपर्छ अब , भोलि बिहान सबेरै उठेर अस्पताल पनि जानु छ । यो सोच्दै एउटा बोतलमा पानी भरेर सिरानीको छेउमा राख्यो अनि बत्ति निभाउन गयो ऊ । खाटमा आएर पल्टियो । यसो मोबाइल उठायो , पौने एघार भइसकेको थियो राति को । मोबाइलको डाटा बन्द गर्यो अनि सिरानीको अर्को छेउमा मोबाइल राखेर सिरक ओढेर सुत्यो । दिनभरि थाकेर हो कि सुत्ने बित्तिकै आँखा झुप्प भए । निदाउन मात्र के आँटेको थियो , एउटा परिचित आवाजले उसलाई बिउँझायो । आवाज ऊसँग कोठामा बस्ने साथीको थियो । उसलाई झनक्क रिस उठ्यो , सोच्यो "के चाहिँ होला यो दिनहुँ को गफ , त्यो पनि ११ बजेपछि मात्रै गर्नुपर्ने ?" 

    उसले यो समस्या झेल्न थालेको पनि धेरै भइसकेको थियो , आफ्नै साथीसँग छुच्चो किन बनौं भनेर केही नभनी सहिरहेको थियो यतिका दिनसम्म । फेरि आज पनि त्यस्तै , ऊ रिसले जुर्मुरियो तर केही भनिहाल्न सकेन उसले । रिसलाई नियन्त्रण गरेर ऊ सुत्ने प्रयास गर्न थाल्यो तर कहाँ सकिन्थ्यो सुत्न त्यस्तो हल्लामा । "गफ पनि कति आएका होलान् , त्यो पनि एकजना सँग मात्रै हो र । यति राति यसरी खित्तिएर बस्ने फोनको अर्को पट्टिकी मान्छे पनि कस्ती होली ?" उसलाई अचम्म लागे सँगसँगै रिस पनि उठिरहेको थियो । जति सोच्दै जान्थ्यो रिस उति बढ्दै जान्थ्यो , अनि फेरि उस्ले आफैंलाई धिक्कार्न लाग्यो , "अरू मान्छे यसरी बोलीकै भरमा महिनै पिच्छे नयाँ साथी बनाउँछन् , आफू भने उसबेलामा मन पराएकी एउटी केटीलाई पनि भन्न नसकेर अर्कैले उछिट्यायो ।" साथी उता सम्झाउँदै थियो कसलाई हो , "के गर्नुपर्छ , के गर्नुहुन्न , के गर्यौ भने म के गर्छु" भनेर । यत्तिकै मा साथीले फोन काट्यो , उसले बुझेन अन्तिममा के भन्यो भनेर ।

    मोबाइल उचालेर हेर्यो उसले , एघार बजेर दस मिनेट गइसकेको थियो । "अब चाहिँ सुत्न पाइन्छ कि?" सोचेको मात्र के थियो फोनको घण्टी फेरि बज्यो । "हेल्लो , बाबु छोरो ! के छ खबर ?" यति सुनेपछि उसले यो निश्चित गर्यो कि आज राति सवा बाह्र नबजी सुत्न पाइन्न । भोलि पनि सुन्निएका आँखा लिएर अस्पताल जानुपर्ने भयो, त्यति मात्रै हो र , दिनभरि झुप्प झुप्प निद्राले सताउँछ । ऊ खाटबाट उठ्यो पानी पियो अलिकति अनि चर्पी छिर्यो पिसाब फेर्न भनेर । चर्पीबाट निस्किँदा जानी जानी ढोका झड्याम्म ठोक्यो फोन गर्ने मान्छेले सुनोस् भनेर । तर उसको ढोका ठोकाइले केही असर पारे जस्तो देखिएन फोन गर्नेलाई , आफ्नै तालमा दिइरहेको थियो ऊ कोठामा अरू कोही पनि छन् भन्ने परवाहै नगरी । "बाबालाई देऊ त...."...."भाउजुलाई दिनु न...."...."बुबा सँग कुरा गरौं त...."...."आमा...."...."कान्छी भान्जी भागिन् रे ?..... को सँग ....?"...."ठुलो भान्जा पनि उतै गए रे ?...." यस्तै यस्तै सुन्दा सुन्दै बाह्र बजेछ । तर अझै उसको गफ सिद्धिने छाँट थिएन । 

    मान्छे अनुसारका सल्लाह सुझाव दिँदै थियो साथी , तर ऊ भने खाटमा मढारिइरहेकाे थियो क्रोधले । कहाँ बाट आउँछ यति धेरै कुरा अचम्ममा थियो ऊ । "दार्शनिक भएर प्रवचन दिँदै हिँड्नुपर्ने मान्छे कसरि यहाँ आएर अड्कियो ?" , उसैबेला साथीहरूले सुरु-सुरुमा उसलाई "नासा पुग्नुपर्ने मान्छे कसरी खासा आइपुगेछ !" भनेर उडाएको सम्झना आयो । 

    साँढे बाह्र बजेपछि उसको कुरा सिद्धियो घर परिवार सँग । अब चाहिँ सुत्छ होला ऊ विश्वस्त भएर सिरकमा गुटुमुटु परेर सुत्न आँट्यो । "अँ के यहाँ दाइले फोन गर्नुभयो , घरमा सबैजनासँग कुरा गर्दा गर्दै यति बेर भयो । अब हामी पनि सुतौँ है । मेरो रुम्मेट पनि सुतिसक्याे ।" हैट ! अझै पनि सिद्धिएको रैनछ , सकिएन बाबा सकिएन । "नाइँ के ! भोलि बेलुका फेरि गरौंला । म चाहिँ सुतेँ है ।" भनेर फोन काट्यो उसले । शिशिर पनि खाटमा छट्पटाउँदा छट्पटाउँदै एकैछिनमा भुसुक्क निदायो । दिनभरिको दौडधूपले थाकेको हुँदो हो बिचरो ।
    साँढे छ बजेको मोबाइलको घण्टी बिउँझियो ऊ , मुख धोयो , पानी तताएर खाजा खायो अलिकति अनि लुगा लगाएर लाग्यो अस्पताल तिर । राति निद्रा नपुगेर होला उसलाई आज अस्पतालमा पनि धेरै बेर बस्ने मन भएन , दिउँसो खाना खाने बेलामा ऊ कलेजको चमेनाघर आइपुग्यो । खाना खाएर ऊ कोठा फर्कियो , अरू दिन एकैछिन भने पनि पुस्तकालय जाने उसलाई आज केही गर्ने मन भएन । कोठामा आइपुग्नेबित्तिकै लुगा खोलेर खाटमा पल्टियो । आफ्नो कोठाको साथी सम्झियो उसले , अरू साथीहरू हाम्रो कोठामा आएको बेलामा , "दस बजिसक्यो अब सुत्नुपर्छ , हाम्रो त चाँडै सुत्ने बनी छ । तिमीहरूको जस्तो बाह्र एक बजेसम्म गफ गरेर बस्ने बानी छैन ।" भनेर धपाउने मान्छे आफैं साँढे बाह्र बजेसम्म हल्ला गरेर सुत्न दिएन उसलाई हिजो राति । यो मान्छेको जात , अरूलाई होच्याएर उडाउँदा उडाउँदै आफूले के गर्ने गरेको छ सोच्न बिर्सिन्छ , अरूको उछितो काट्दा काट्दै आफ्नो उछितो काट्ने मान्छे पनि छन् भन्ने बिर्सिन्छ । टोलाउँदा टोलाउँदै ऊ निदायो । ब्युँझिदा साँढे चार बजेछ , हिउँदको दिन घाम पनि डुब्नै आँटिसकेको थियो । ऊ उठ्यो चिसो पानी ले मुख धोयो , टेबुुलमाथि बाट एउटा किताब झिकेर हेर्नथाल्यो । पाँच बजिसकेको थियो उसको पेट कराउन थाल्यो भोकले , घम्म लुगा लगाएर ऊ निस्कियो खाना खान । हिजो राति का कुरा सबैजसो हराइसकेका थिए उसको दिमागबाट । भात खाइसकेर ऊ कोठा फर्कियो , एकछिन पछि उसको साथी पनि फर्कियो । एकै कोठामा बस्ने भए पनि आज उनीहरू दुईजनाको वार्तालाप भएको थिएन । अरू दिन भन्दा उसको साथी अलि कम खुसी देखिन्थ्यो , आउने बित्तिकै इयरफोन कानमा घुसाएर गफ गर्न थालिहाल्ने उसले आज त्यसो गरेन । यो देखेर शिशिरले अनुमान गरिहाल्याे आज केही गडबड छ । केही छिन मा वल्लो पल्लो कोठाका साथीहरू पनि आए , त्यस्तै गाउँघरका गफ भए अलिअलि , पढाइका कुरा भए अलिअलि । अरू दिन कुरामा पूर्ण सहभागिता जनाउने साथी आज आइप्याड हेर्न मै व्यस्त थियो । साथीहरूले पनि बुझेछन् कि क्या हो , दसै नबजिकनै आफ्ना कोठा फर्किए । उनीहरू जाने बित्तिकै ढोकाको चुकुल कस्यो अनि बत्ति निभाउन गयो शिशिरको साथी । "लौ आज अचम्मै भयो" शिशिरले मनमनै सोच्यो , यतिका दिनसम्म सँगै बसेको शिशिरलाई साथीले गएर बत्ति निभाएको र ढोका लगाएको सम्झना थिएन , घरमा आमाले चुलोचौको गरेजस्तै केही नभनी गर्दै आइरहेको थियो ऊ यी काम आजका दिनसम्म ।

    बत्ति निभाएर साथी गम्लङ्ग आएर पल्टियो खाटमा अनि सुत्यो मुख-सुख छोपेर । यो देखेर शिशिर मनमनै खुसी भयो ,सोच्यो आज भने काम न काजको खित्का , हल्ला अनि उपदेश सुन्नु नपर्ने भयो । यसैगरी दुई तीन रात शान्तिको निद्रा पयो शिशिरले । चौथो हो कि पाँचौं रात शिशिर सुतेको मात्र के थियो "हेलो ! चिन्यौ म विशाल क्या .... तिम्रो मामाको साथी.... ।" को आवाज उसको कानमा पर्यो । ऊ रिसले भनभनियो "फेरि अर्की आइजस्ती छ ।" अब के चाहिँ गर्ने भन्ने सोच्दै थियो , उसलाई एउटा उपाय आयो । इयरफोन तान्यो टेबुलबाट , मोबाइलमा जोड्यो अनि ठोस्यो दुवै कानमा , मन्द स्वरमा गीत बजायो । एकघण्टा पछि मोबाइल बन्द हुने बनाएर सिरानीको एक छेउमा राख्यो । साथीले गफ गरेको अलिअलि सुनिन्थ्यो त्यो पनि अलि ध्यान दिएर सुने मात्रै । मोबाइलमा गीत बज्दै थिए , ऊ बिस्तारै निदाउँदै थियो । गुलाम अलि गुनगुनाउँदै थिए , "किन किन तिम्रो तस्बिर मलाई निको लाग्छ ....." । गीत सिद्धिनु अघि नै ऊ निदाइसकेको थियो अनि छलाङ लगाउँदै थियो सपनाको आकाशमा ति रातमा उड्ने सारसहरूसँगै ।

Tuesday, June 12, 2018

काफल पाक्यो ...



        आज त शनिबार ह्या के यति चाँडै उठ्नु ? बिउँझिसकेर नि उठ्ने मन थिएन । पल्टिरहें खाटमा , एकैछिनमा पेट कराएर आए जस्तो भयो भोकले । आफूलाई शनिबार लागे पनि भुँडीलाई शनिबार नलाग्ने रहेछ ।  उठ्नै पर्यो , भएन । उठेर खाजा खोज्न लागेँ , खाजा पनि सिद्धिएको रहेछ एक पोको कफी अनि दुई टुक्रा पाउरोटी मात्रै बाँकी रहेछ । त्यही भए नि खाएँ मुख सुख नधोइकनै । अब के गर्ने त ? गर्ने काम केही छैन , सुत्छु फेरि । फेरि सिरकमा गुटमुटिएर सुतेँ । एकैछिनमा निदाइहालेछु ।

        "काफल पाक्यो" यही आवाजले बिउँझायो मलाई । करिब आठ बजेको हुँदो हो । कताबाट आइरहेको छ यो आवाज ? ध्यान दिएर सुनेँ । कसैले केही बजाएको त हैन ? सोचें मनमनै । गाउँ छोडेर सहर पसेदेखि कहिल्यै सुनेको थिइन यो आवाज । आवाज डेरा नजिकै रहेको ३००-४०० ओटा रुख भएको झाडीबाट आइरहेको थियो । झाडीनजिकै एउटा खोला पनि थियो । खोला पहिले त फोहोरको डङ्गुरले भरिएको थियो तर केही महिनाअघि मात्रै सरसफाइ कार्यक्रम आयोजना गरेर हेर्नलायक बनाएका थिए वरिपरिका बासिन्दाले । यस्तो घनघोर कंक्रिटको जङ्गलमा पनि काफल पाक्यो चराको आवाज सुन्दा मनै रमाएर आयो । फेरि सम्झना आए वाल्यकालका ती दिन । ठ्याक्कै यही समयमा आउँथे ती चराहरू लेकतिरबाट हाम्रो गाउँमा । हुन त माथिबाट तल बेंसी झरेपछि पनि त्यति सुनिएको त थिएन तिनीहरूको आवाज , अझ सहर पसेदेखि त ठ्याप्पै भएको थियो ।

        हाम्रो गाउँमा काफलका बोट त थिएनन् तर ऐंसेलु भने खाइयो धेरै । काँडाले कोरे पनि पर्बाह नगरी पसिन्थ्यो ऐंसेलु घारीभित्र तिमिलाका पातभरि ऐंसेलुका दाना जम्मा पारेर झाडी बाहिर आएर रमाई रमाई खाइन्थ्यो । उमेर बढेसँगै , समय बितेसँगै ती बानीव्यहोरा अतीतमा बिलाउँदै गए । पढ्न भनेर सहर छिरियो । डेरा पनि कम्ता सरिएन । अहिले बसेको डेरामा बसेको आठ नौ महिना भयो होला । ठाउँ ठिकै थियो भाडा पनि ठिकै , तर वाइफाई थिएन कोठामा । डाटा चलाउँदा पैसा खर्च हुन्छ भनेर राम्ररी इन्टरनेट पनि चलाइएको थिएन यता कोठा सरेदेखि ।

        महिनाको ६०० मा १० GB दिन्छ आजकल एउटा प्याकेजमा , साथीले भनेको थियो । त्यही प्याकेज चलाउँदै थिएँ यो महिना । लाग्दैथियो पुग्ला जस्तो छ अलि अलि चलाउनलाई । तर पनि भिडियोहरू हेर्न भने डरै लाग्थ्यो डाटा सिद्धिहाल्ने हो कि भनेर । नयाँ प्याकेज बनाएको एक महिना भएको थिएन फेरि अर्को अझ राम्रो प्याकेज को बारेमा मेसेज आयो मोबाइलमा । महिनाको ६०० मा असीमित डाटा । हैट् ! अब यो प्याकेज बनाइन्छ मजाले नेट चलाइन्छ फुरुङ्ग भयो मन । एकैछिनमा शान्त भएँ , हडबढाएर के गर्नु पहिला राम्ररी बुझ्छु अनि गरौँला काम भनेर टेलिकम कार्यालय तिर लागें कोठा नजिकैको ।

        अस्ति देखेको भन्दा अर्कै थियो कर्मचारी , हुन त पहिलेको भन्दा अर्कै थियो अस्ति देखेको कर्मचारी पनि । कति फेरिन्छन् यहाँका मान्छे ? म त्यहाँ छिर्दा एकजना मान्छेको काम हुँदैथियो । म आफ्नो पालो कुर्दैबसें । आजको यो कर्मचारी हेर्दै अलि अर्कै खालको छ , कि मलाई मात्रै त्यस्तो लागेको हो ? सोच्दैथिएँ , मभन्दा अगाडिको मान्छेको काम सकिएछ , ऊ निस्कियो । मेरो पालो आयो , मैले नयाँ प्याकेज बारे सोधें । ऊ झर्किदै मलाई सोध्यो , "तपाईंको यो नम्बर हाम्रै कम्पनीको त हो नि ? मलाई त यस्तो कुनै प्याकेज बारे जानकारी छैन ।" म पनि त्यति मूर्ख त थिइनँ नि यतिसम्म पनि नबुझी जाने , त्यसमा पनि म टेलिकम कम्पनीको मेसेज हेरेर गएको थिएँ । उस्ले फेरि मलाई मोबाइल नम्बर माग्यो जुन उस्लाई मैले अगिनै दिसकेको थिएँ कागजमा लेखेर । मैले अगिनै दिएको हैन तपाईंलाई मैले भनें । मैले दिएको कागजको चिट्को टिप्यो अनि कम्प्युटरमा के हो टाइप गर्यो अनि फेरि झर्किदै भन्यो , "तपाईंको प्याकेज अहिले नै ६०० को छ , परिवर्तन गर्न मिल्दैन ।" मलाई झनक्क रिस उठ्यो उस्को बोल्ने ढंग देखेर । यसरी दिनभरि ग्राहकसँग बोल्नुपर्ने मान्छे यस्तो झर्केर बोल्छ , यस्ता मन्छेकहाँ काम गराउने कसलाई मन होला ? ऊजस्ता कर्मचारीले बेच्ने भनेकै मिठो बोली न हो , त्यो पनि नभएको यस्तो झ्यासले कसरी जागिर पायो ? यिनै कुरा सोच्दै भित्र भित्रै रिसाउँदै बाहिर निस्किएँ म ।

        यस्ता पनि कर्मचारी हुँदारहेछन् । बोलीचाली बानिबेहोरा त हाकिमको जस्तो रहेछ तर तह चै यस्तो । आफ्नो तह अनुसारको व्यक्तित्व नभएको सन्काहा । म भुतभुताउँदै थिएँ । खाना खाने बेला भइसकेको थियो । बाटैमा पर्ने पसलबाट खाना , दिउँसोको खाजा र बेलुकाको खाना का लागि अलिअलि सामान किनेर कोठा फर्किएँ । खाजाहरू अनि अरू चिज पनि किन्नु त थियो तर गाडी चढेर ठूला पसल चहार्ने इच्छा भएन आज । भोलि अफिसबाट फर्किंदा ल्याउँला चाहिने सामान । कोठा पुगेर लुगा फेरेँ अनि पल्टिएँ खाटमा । टेबुलमाथि हेरें लुगाको थुप्रो थियो । सुतेर भएन , उठें लुगा भिजाएँ , कम्प्युटर खोलें अनि नयाँ गीतहरू बजाउन थालें । फेरि भोक लागिसकेको थियो , अगि किनेर ल्याएको खानेकुराहरू खाएँ अलिकति अनि छिरें लुगा धुन । कम्प्युटरमा गीत बज्दै थिए । मपनि गाउँदै थिएँ स्वर मिलाउँदै ।

        गीतको सुरमा कति छिट्टै लुगा धोएँ पत्तै भएन । छतमा लगेर टाँगें लुगा , फेरि कोठामा आएँ , गीत बजिरहेकै थियो । अब के गर्ने त ? कम्प्युटरमा भएका पुराना फिल्म हेर्छु भनेर खोज्दै थिएँ  बीबीसी को " प्लानेट अर्थ टू " फेरि हेर्न मन लाग्यो । सुरु गरेँ , एकपछि अर्को गर्दै सबै भाग सिध्याएँ । त्यति बेलासम्म चार बजिसकेको रहेछ । खाजा खान नि भुलेछु डकुमेन्ट्रीले गर्दा । ढिलै भएपनि खान्छु भनेर अलिकति खाजा खाएँ , खाइसकेपछि के गर्ने भन्ने विषयमा सोच्दै थिएँ नजर अस्ति किनेको उपन्यासमाथि पर्यो । पाना पल्टाउन थालें उपन्यासका एक पछि अर्को गर्दै तर पढ्ने मन भएन । फेरि बिहानको त्यही टेलिकमको कर्मचारीको कुराले रिस उठ्यो । भएन यो पाराले , जान्छु बाहिरतिर घुम्न एकछिन मन बहलाएर आउँछु भनेर लुगा लगाएर निस्केँ 

        अलिअलि अँध्यारो भइसकेको थियो , घडी हेरेँ छ बज्न लागेको थियो । साँझको कोलाहलमा पनि मैले बिहानको काफल पाक्यो चराको आवाज प्रष्ट सुनेँ । त्यतै जान्छु त्यो चरालाई खोज्न , हिडेँ म त्यही झाडीतिर । जति नजिक गएँ आवाज उति तिखो हुँदै थियो । तर साँझ परिसकेको हुनाले देख्न भने पाइनँ । झाडीभित्र खस्र्याक-खुस्रुक सुनिन्थ्यो अलिअलि , म बिस्तारै झाडी कटेर खोलाको किनारमा पुगें र बसें त्यही पर्खालमा अनि हेर्न थालेँ खोला पारिका बत्ति अनि गाडीहरू । यहाँ सहरको कोलाहलबाट अलिकति भए पनि टाढा भएको अनुभूति भइरहेको थियो । मनका रिस , दुःख , पीडा सबै हराए । के के कुरा सोच्दा सोच्दै आठ बजेको पत्तै भएन । बिस्तारै टहलिँदै कोठा फिरेँ ।

        साँढे आठमा कोठा पुगें , हातगोडा धोएँ , बचेको खाना खाएँ , दाँत माझेँ अनि मोबाइल र इयरफोन लिएर खाटमा चढें । इयरफोनमा गीत सुन्दै फेसबुक खोलें , केही नयाँ छ कि भनेर हेरेँ । त्यसपछि टुइटर खोलें , केही नयाँ ट्विट पढें । दस बजेपछि कानबाट इयरफोन निकालें , काफल पाक्यो चरो अझै पनि कराउँदै रहेछ । सुत्ने कोशिश गर्दै मुख कान छोपेँ तर पनि ऊ कराएको सुनिँदै थियो , " काफल पाक्यो ! काफल पाक्यो ! " बिस्तारै उस्को आवाज मन्द हुँदै गयो मेरो निद्रा गाढा ।

Tuesday, June 5, 2018

बसमा देखेकी केटी

           


        कुरा एक हप्ता जति अगाडिको हो अरू दिन जस्तै बजेको अलार्मले ब्युँझायो , जुरुक्क उठेँ , मुखसुख धोएँ अनि अलिअलि खाजा खाएर हानिएँ कार्यस्थल तर्फ बस चढ्दा सात बजिसकेको थियो भित्र छिरेर हेरेँ , बस खाली जस्तै थियो , ड्राइभर खलासी अनि केही अरू यात्रुहरू अगाडि सिट हुँदा हुँदै पछाडि गएर अन्तिम सिटमा बसेँ प्रत्येक स्टेसनमा मान्छे थपिँदै अनि ओर्लिंदै गए बस बिस्तारै भरिँदै गयो सुस्त गतिमा बस मीनभवन पुग्यो , त्यहाँ पनि केही मान्छे चढ्ने केही ओर्लिने भयो चढ्नेहरूको हुलमा एउटी केटी पनि थिइन् । हेर्दा खेरि अरू भन्दा अलि फरक , विशेष के थियो उसमा गम्दै थिएँ एउटा पनि सिट थिएन खाली उनी उभिन बाध्य भइन् उनलाई सिट छोड्ने कोही भएनन् उनी पनि केही पर्बाह नगरे जसरी उभिरहेकी थिइन् कोही झरिदिए नि हुने, उनले बस्न पाउँथिन् , मैले मनमनै मागेँ बस चल्न थाल्यो , त्यसैगरी चल्दै थियो मेरो मुटु पनि

        वर्ण भन्दा निकै गोरी थिइन् , उचाई पाँच फिट जति हुँदो हो , लवाई हेर्दा शिक्षितै जस्ती देखिन्थिन् , उमेर त्यस्तै चौबिस पच्चिस झट्ट हेर्दा कुनै बैंककी कर्मचारी जस्ती देखिन्थिन् । बैंकका कर्मचारीले त सर्ट पाइन्ट र कोट पो लगाउँछन् त, उनले त सेतो टिसर्ट माथि कोट अनि त्यस्तै रङ्गको पाइन्ट लगाएकी थिइन् । होइन ! कतैकी रिसेप्सनिस्ट हुनुपर्छ, सोच्दै थिएँ मनमनै

        अँ ! त्यही कालो चस्मा मैले देखेको विशेष त्यही हो उनीमा अरू मान्छे भन्दा यति बिहानै , चर्को घाम हुरीबतास , यस्तो समयमा पनि चस्मा लगाएर हिँड्ने कस्ती होली भनेर सोचें आँखामा केही खराबी पो कि भनेर चियाई - चियाई चस्माभित्र पनि हेरेँ नजर जुध्दथ्यो कुनै बेला मुसुक्क मुस्काउँ जस्तो लाग्थ्यो कुनै बेला फेरि सोचें के सोच्ने हो उसले चिन्नु जान्नुको मान्छे के हाँसेको होला भन्ने पो हो कि भन्ने डरले मुस्काइनँ जति हेरेपनि केही देखिनँ खराबी उसको आँखामा बसको चल्ने , रोकिने , उकाल्ने , ओराल्ने क्रम चलिरहेको थियो आफ्नै रफ्तारमा मेरो मनमा पनि अनेकौं प्रश्न उब्जिँदै थिए आफ्नै रफ्तारमा बेलाबेलामा जाम पर्थ्यो , पनि मौका छोपेर गौर गर्दै हेर्थेँ उनको मुहारमा आँखा जुध्ने बित्तिकै अन्तै कतै हेरे जस्तो नाटक पार्थें , अप्ठ्यारो परिस्थिति सृजना नहोस् भनेर

        माइतीघरमा अलि धेरै मान्छे ओर्लिए एउटा सिट खाली भयो बिच तिरको , उनी गएर बसिन् त्यहाँ बसेपछि प्रष्ट नदेखिने रहेछ उनलाई अघिनै देखेको उनको आकृतिलाई दिमागमा चित्रित गर्दै थिएँ सिंहदरबार आएपछि एउटी बुढी आमै चढिन् हातमा के पनि झुन्ड्याएकी थिइन् उनी आएर उनको नजिकै उभिइन् अनुहार हेर्दा सत्तरी काटिसकेकी जस्ती देखिन्थिन् ती बुढी आमै उनको सिट माथि हेरेँ , लेखिएको थियो "वृद्ध , अपाङ्ग , अशक्त सिट" उनले सिट छोड्ने छाँट गरिनन् बुढी आमैलाई मोडमा गाडी घुम्दा बुढी आमैको हातको पोको खुस्किएर झर्यो अनि छरिए भित्र भएका लिचीका गेडा छेवैमा उभिएकी एउटी केटीले उठाइदिइन् बुढी आमैको छरिएका लिचीका दाना बुढी आमैलाई सिट छोड्नु परै जाओस् उनी देखेको नदेख्यै गरिरहिन् भर्खर कोही झरेर उनको लागि सिट खाली पर्दिए हुने भन्ने मेरो मन एकाएक परिवर्तन भयो सोचें कस्ती केटी होली यस्ती बुढी मान्छे आउँदा नि सिट नछोड्ने फेरि खेद लाग्न थाल्यो ती लवाई खवाईमा मात्रै विकसित सभ्य देखिन खोज्ने तर अन्य व्यवहारमा सभ्य हुन नसक्ने स्वार्थी मान्छेहरू प्रति उनि पनि त्यस्तै रैछिन् , अनुहार जिउ लवाई मात्रै राम्रो देखिने तर मनमा अलिकति पनि मानवता नभएकी स्वार्थी

        सहिदगेट पुगेपछि ओर्लिएँ उनको बारेमा केही पनि सोच्न मन लागेन बसबाट झर्दा साँढे आठ बजेको थियो नौ बजे पुग्नुपर्थ्यो कार्यकक्ष , त्यति टाढा पनि थिएन त्यहाँबाट , तैपनि लम्कँदै गएँ एकपल्ट पनि पछाडि नहेरी कार्यकक्ष पुगेपछि पनि मेरो मन स्थिर भएन त्यसै कुराको बारेमा सोच्दै , काम गर्दै दिन बित्यो , बिहानको खाना पनि सबैजस्तो फालेँ , दिउँसो खाजा खाने मनै भएन साँझ घर फर्किएँ , अलिकति खाना खाएँ अनि दस बजेपछि खाटमा पल्टिएँ सुत्ने कोसिस गरेँ , तर मरे निद्रा लागेन त्यही बिहानको कुरा मनमा खेल्न थाल्यो

        सोच्दै जाँदा सम्झना भयो , पनि बिहान बस चढ्दा अगाडि सिट हुँदा हुँदै अन्तिम को सिटमा गएर बसेको थिएँ त्यो किन थियो भने मलाई थाहा थियो यदि अगाडि बसेको भए त्यही बसमा कुनै अपाङ्ग , अशक्त अथवा बुढाबुढी चढेको भए मेरो मानवताले आफू बसिरहेर उनीहरूलाई उभिन दिँदैनथ्यो त्यही आफू उभिनु पर्ला भन्ने डरले नै मलाई पछाडि लागेको थियो , मेरो चेतन मनले नसोचिकनै मानिस आफैंमा स्वार्थी प्राणी हो , अति थोरैले मात्रै आफ्नो नसोचिकन अर्काको सहयोग गर्छन् जति सोचें त्यति सम्झना आयो बिहानकी केटीको फेरि अर्को कुरा सोचें , महिलाहरूको जिन्दगी कहाँ पुरुषहरूको जस्तो सजिलो हुन्छ ? न त्यस्तै कुनै गाह्रो अप्ठ्यारो पो थियो कि उनलाई त्यो बेलामा । म यत्रो जवान मर्द भएर पनि के नै गरेँ  ? अरूको कुरा मनमनै काटेर  बसें । मैले पनि ती बुढी आमैलाई आफ्नो सिटमा ल्याएर  बसाइनँ नि आफूलाई खुबै मानवतावादी ठानेर अरूको मानवता माथि प्रश्न गर्दैथिएँ । मैले आफैंलाई धिक्कारें , उनीप्रति फेरि नजानिँदो सहानुभूति जागेर आयो । बिस्तारै मन शान्त भयो , अनि मजाको निद्रा आयो ।

        भोलिपल्ट बिहान साविकभन्दा अलि चाँडै निद्रा खुल्यो उठेर नुहाएँ , खाजा खाएँ अनि हिडेँ काममा मनमा माग्दै थिएँ आज पनि यही बसमा चढे पनि हुने नि उनी मीनभवन आइपुग्यो तर उनी आइनन् बाहिर पनि हेरें , देखिनँ उनलाई मनै खल्लो भयो , उदास मन लिएर गएँ काम गर्न सोच्दै थिएँ उनको मेरो नजर जुधाई त्यही एक बिहानको मात्रै रहेछ यसै गरी बित्दै थिए दिनहरू , नचाहँदा नचाहँदै बिलाउँदै थिए उनका याद मनबाट

        आज बिहान पनि अरू दिन भन्दा चाँडै ब्युँझिएँ हिजो भर्खर नुहाएकोले आज मुखसुख मात्रै धोई , खाजा खाई , सबेरै निस्केँ स्टेसनमा पुग्ने बित्तिकै बस समातेँ पहिलेकै रफ्तारमा चल्दै थियो बस अन्तिम सिटको ढोका पट्टिको झ्यालबाट बाहिर हेर्दै थिएँ जडीबुटी , कोटेश्वर , तिनकुने  हुँदै बस मीनभवन स्टेसनमा आएर रोकियो बस स्टपमा कुनै परिचित अनुहार देखियो , त्यो अरू कोही नभएर उनै थिइन् मेरो मन फुरुङ्ग भयो , बसमा हेरेँ अगाडि सिट कि भनेर , ठ्याक्कै मेरै अगाडि रहेछ एउटा उनी बिस्तारै आइन् बसिन् त्यहीँ खै बिर्सिएँ पहिलोपटक देखे देखि कति दिन भयो आज , तर लाग्छ वर्षौं भइसक्यो अस्ति आजमा फरक यत्ति कि पहिलोपल्ट देख्दा चस्मा लगाएकी थिइन् , आज थिइनन् आज अस्ति भन्दा अझै राम्री देखें , हुनसक्छ मेरो उनीप्रतिको भावना परिवर्तन भएर होला आज अस्तिको जस्तो बुढी आमै पनि चढिनन् , उनले उठेर सिट छोड्नु पनि परेन सहिदगेट पुगे पछि झरें , जान अझै मन थियो उनीसँगै उनी झर्ने ठाउँसम्म झरिसकेपछि झ्यालबाट उनी बसेको ठाउँमा हेरें , उनी थिइनन् यस्सो पछाडि फर्केर हेरेको उनी मेरै पछाडि पछाडि पो रैछिन् , त्यसै बेला हाम्रो आँखा जुध्यो मुस्कुराएँ , उनी पनि मुस्कुराइन् हिँड्दा हिँड्दै मेरो कार्यालय पनि आइपुग्यो भित्र छिरे , तर उनी अझै अगाडि बढ्दै थिइन् रोक्न सकिनँ आफैंलाई निस्केँ हेर्न उनी कता जान्छिन् भनेर उनी पनि नजिकैको गेटबाट भित्र छिर्न आँटिन् छिर्नुभन्दा अघि भएतिर हेरिन्, सायद् देखिनन् होला मलाई पनि प्रफुल्लित मुद्रामा कार्यालय पसेँ , भोलिदेखि अलि सबेरै कार्यालय आउने निधो गर्दै

बलात्कृत

 शुष्क शुष्क सास लिंदै पल्टिरहेकी मलाई  पछाडिबाट कोही घच्घच्याउन थाल्छ  ऊ त अरू कोही नभएर  त्यही पल्ला घरे दाइ पो रहेछन् । उनको घच्घच्याइको ...